२४ ते ३० ऑक्टोबर दरम्यान पावसाचा जोर वाढणार; कोकण, मध्य महाराष्ट्र आणि मराठवाड्यात यलो आणि ऑरेंज अलर्ट जारी, बंगालच्या उपसागरातील नवीन प्रणाली चक्रिवादळात रूपांतरित होण्याची शक्यता.
विशेष प्रतिनिधी, पुणे, दि. २३ ऑक्टोबर:
राज्यात एकाच वेळी दोन सागरी प्रणाली सक्रिय झाल्याने पुढील आठवडाभर (२४ ते ३० ऑक्टोबर) मुसळधार पावसाची शक्यता निर्माण झाली आहे. अरबी समुद्रातील ‘डिप्रेशन’ (तीव्र कमी दाबाचे क्षेत्र) आणि बंगालच्या उपसागरात तयार होणारी नवीन प्रणाली यांमुळे राज्यात पावसाचा जोर वाढणार असल्याचा अंदाज हवामान अभ्यासक किरण वाघमोडे यांनी वर्तवला आहे. या पार्श्वभूमीवर हवामान विभागाने अनेक जिल्ह्यांना ‘यलो’ आणि ‘ऑरेंज’ अलर्ट जारी केला आहे.
सद्यस्थिती आणि हवामान प्रणालींचे विश्लेषण
गेल्या २४ तासांत नाशिक, जळगाव, रायगड, कोकण आणि दक्षिण महाराष्ट्रातील अनेक जिल्ह्यांमध्ये पावसाने जोरदार हजेरी लावली आहे, ज्यामुळे या प्रणालींची तीव्रता दिसून येते.
-
अरबी समुद्रातील प्रणाली: सध्या अरबी समुद्रात एक ‘डिप्रेशन’ सक्रिय आहे. ही प्रणाली सुरुवातीला किंचित उत्तर-पूर्वेकडे सरकून नंतर उत्तर-पश्चिमेकडे वळण घेईल. या प्रणालीला बंगालच्या उपसागरातील पूर्वीच्या कमी दाबाच्या क्षेत्रातील बाष्प मिळत असल्याने तिची ताकद वाढत आहे.
Ads×कॉल करा₹ किंमत पहाखरेदी करा -
बंगालच्या उपसागरातील नवीन प्रणाली: यासोबतच, बंगालच्या उपसागरात अंदमान-निकोबार बेटांजवळ एक नवीन चक्राकार वाऱ्यांची प्रणाली (Cyclonic Circulation) तयार झाली आहे. ही प्रणाली उत्तर-पश्चिम दिशेने सरकून अधिक तीव्र होण्याची शक्यता आहे. अनुकूल वातावरण मिळाल्यास तिचे रूपांतर ‘डीप डिप्रेशन’ किंवा अगदी चक्रिवादळातही होऊ शकते. जरी ही प्रणाली थेट महाराष्ट्रावर येणार नसली, तरी तिच्यामुळे राज्यात मोठ्या प्रमाणात बाष्प ओढले जाईल, ज्यामुळे पावसाचा जोर वाढेल.
Ads×कॉल करा₹ किंमत पहाखरेदी करा
उद्याचा सविस्तर अंदाज (२४ ऑक्टोबर)
उद्या, शुक्रवारसाठी हवामान विभागाने पावसाचा इशारा दिला आहे.
-
ऑरेंज अलर्ट (मुसळधार पाऊस): सातारा (पूर्व भाग आणि घाटमाथा), पुणे (घाटमाथा) आणि रायगड या जिल्ह्यांत मेघगर्जनेसह मुसळधार पावसाची शक्यता आहे.
-
यलो अलर्ट (जोरदार पाऊस): मुंबई, पालघर, ठाणे, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, कोल्हापूर (घाट आणि पूर्व भाग), सांगली, सोलापूर, पुणे (पूर्व भाग), अहमदनगर, नाशिक (घाट आणि पूर्व भाग), धुळे, नंदुरबार, छत्रपती संभाजीनगर, बीड, धाराशिव, लातूर, नांदेड, परभणी, हिंगोली, जालना, बुलढाणा, वाशिम, यवतमाळ, चंद्रपूर आणि गडचिरोली या जिल्ह्यांत विजांच्या कडकडाटासह जोरदार पावसाची शक्यता आहे.
-
उर्वरित विदर्भात धोका नाही: अकोला, अमरावती, वर्धा, नागपूर, भंडारा आणि गोंदिया या जिल्ह्यांत पावसाचा विशेष धोका नाही.
२५ ऑक्टोबरचा अंदाज
शनिवारी पावसाचा पट्टा उत्तरेकडे सरकण्याची शक्यता आहे. परभणी, हिंगोली, नांदेड, सिंधुदुर्ग आणि कोल्हापूर या जिल्ह्यांतील पावसाचा जोर कमी होईल. मात्र, उर्वरित संपूर्ण महाराष्ट्रात ‘यलो अलर्ट’ कायम राहील.
साप्ताहिक अंदाज (२४ ते ३० ऑक्टोबर)
पुढील सात दिवसांच्या अंदाजानुसार राज्यात सरासरीपेक्षा जास्त पावसाची नोंद होण्याची दाट शक्यता आहे.
-
आयएमडी (IMD) मॉडेलनुसार: संपूर्ण कोकण किनारपट्टी, उत्तर महाराष्ट्र (नाशिक, धुळे, नंदुरबार, जळगाव), अहमदनगर, पुणे, छत्रपती संभाजीनगर, जालना, बुलढाणा आणि विदर्भाच्या काही भागांत सरासरीपेक्षा खूप जास्त पावसाचा अंदाज आहे.
-
एनसीएमआरडब्ल्यूएफ (NCMRWF) मॉडेलनुसार: दक्षिण कोकण, दक्षिण मध्य महाराष्ट्र आणि दक्षिण मराठवाड्यात पावसाचे प्रमाण सर्वाधिक असेल.
निष्कर्ष आणि शेतकऱ्यांसाठी सूचना
दोन्ही मॉडेलनुसार राज्यात पुढील आठवडाभर पावसाचा मुक्काम राहणार असल्याचे स्पष्ट झाले आहे. या काळात कोकण, मध्य महाराष्ट्र आणि मराठवाड्यात पावसाची तीव्रता सर्वाधिक असेल. शेतकऱ्यांनी काढणीला आलेली पिके, विशेषतः सोयाबीन आणि कापूस वाचवण्यासाठी तातडीने उपाययोजना कराव्यात आणि शेतीकामांचे नियोजन हवामानाचा अंदाज घेऊनच करावे, असे आवाहन करण्यात आले आहे.
